Tot en met 10 september 2018 is de publieke consultatie over het toevoegen van PDF/UA als een verplichte standaard op de ‘pas-toe-of-leg-uit’-lijst van het Forum Standaardisatie. Je leest hier kort wat PDF/UA is en wat ‘pas-toe-of-leg-uit’-lijst is.
PDF/UA
PDF/UA is de ISO-standaard voor toegankelijke pdf. Digitale toegankelijkheid gaat hier over de toegankelijkheid en bruikbaarheid van pdf’s voor mensen met een functiebeperking. Zoals mensen die doof of slechthorend zijn, blind of slechtziend zijn, een motorische beperking hebben, dyslectisch zijn, kleurenblind zijn of een vorm van autisme hebben.
UA staat voor ‘Universal Accessibility’. Pdf’s die aan deze standaard voldoen, voldoen aan een groot aantal van de internationale toegankelijkheidsrichtlijnen WCAG 2.1 (Web Content Accessibility Guidelines) van het W3C. Daarnaast zijn er eisen die specifiek gericht zijn op de toegankelijkheid van pdf.
PDF/UA en PDF 1.7
PDF/UA is niet een apart bestandsformaat, maar een standaard met belangrijke eisen voor toegankelijke pdf’s en voor programma’s en hulpapparatuur om PDF/UA te gebruiken.
Een pdf die voldoet aan PDF/UA is een PDF 1.7, met een aantal eisen en restricties, waaronder:
- Alle content die beteknis overbrengt is gecodeerd.
- Alle niet-betekenisvolle content is gemarkeerd als artefact.
- Content is gecodeerd in de documentstructuur (‘structure tree’) met daarvoor bedoelde semantische codes in een logische leesvolgorde. De standaard stelt eisen aan het gebruik van koppen, tabellen en lijsten om te zorgen dat met hulpapparatuur door een document genavigeerd kan worden. De ‘structure tree’ geeft ook de betekenisvolle leessvolgorde weer.
- Alle gebruikte codes (tags) zijn standaard of er is een koppeling met de standaardcodes (‘mapping)’.
- Afbeeldingen die informatie geven hebben een ‘Figure’-code met daarin de alternatieve tekst. Bijschriften bij afbeeldingen zijn gecodeerd als bijschriften (en niet als enkel een paragraaf).
- Informatie wordt niet enkel gegeven met kleur, contrast, vorm of vormgeving.
- Alle informatie die gegeven wordt met geluid, moet ook beschikbaar zijn als iemand het geluid niet kan horen.
- Lettertypes worden in de pdf ingesloten.
- Dynamische XFA-formulieren zijn niet toegestaan, statische XFA-formulieren wel.
- De taal van alle content moet zijn aangegeven, taalwisselingen ook.
- Knipperende of flikerende content is niet toegestaan.
- Het document moet een beschrijvende titel hebben en deze moet getoond worden in de titelbalk.
Een document dat voldoet aan de standaard PDF/UA is èn niet versleuteld is, zou geschikt zijn voor lange termijn archivering.
Relatie tussen WCAG en PDF/UA
PDF/UA en WCAG 2.1 zijn standaarden voor toegankelijkheid die elkaar aanvullen en overlappen zonder dat de eisen van de éne standaard botst met die van de andere standaard. Conformiteit met de éne standaard staat niet garant voor conformiteit met de andere standaard.
Met name bij pdf’s die audio, video en/of scripts bevatten moet niet alleen gekeken worden naar PDF/UA, maar ook naar de succescriteria WCAG 2.1. En andersom! Ook voor het onderzoeken van de vormgeving op toegankelijkheid is WCAG 2.1 nodig.
PDF/UA bevat ook eisen die niet in WCAG staan, zoals het opnemen van lettertypes in de pdf.
‘Pas-toe-of-leg-uit’- lijst (PTOLU-lijst)
Voor organisaties binnen de publieke sector geldt een ‘pas-toe-of-leg-uit’ verplichting. Bij inkoop van ICT-systemen en -diensten boven € 50.000 moet gebruikt gemaakt worden van de open standaarden op de pas-toe-of-leg-uit’-lijst.
Afwijken mag alleen bij ‘zwaarwegende redenen’. Als een organisatie ervoor kiest om een relevante open standaard met de ‘pas-toe-of-leg-uit’-verplichting niet toe te passen, dan moet de organisatie hierover verantwoording opnemen in het jaarverslag. Deze rapportageverplichting is opgenomen in de Rijksgebegrotingsvoorschriften (RBV) van het ministerie van Financiën.
Op de lijst verplichte standaarden staan nu ruim 40 standaarden. Elke organisatie kan een standaard aanmelden. Als een standaard voldoet aan de criteria om in behandeling genomen te worden, vindt een toetsingsprocedure plaats.
PDF/UA op de ‘pas-toe-of-leg-uit’-lijst?
In Europese lidstaten worden organisaties in de publieke sector verplicht om de toegankelijkheid van digitale diensten en informatie te vergroten. PDF/UA is ingediend omdat het de standaard is voor toegankelijke pdf. Deze standaard kan organisaties helpen aan de wettelijke verplichtingen voor digitale toegankelijkheid te voldoen. Als toepassingsgebied van de standaard PDF/UA wordt genoemd de ‘uitwisseling en publicatie van niet- of beperkt reviseerbare documenten’.
In de verkennende fase zijn experts geraadpleegd. Deze zijn unaniem voor het opnemen van de standaard op de ‘pas-toe-of-leg-uit’-lijst. Dit expert-advies is nu openbaar gemaakt en op dit moment vindt een publieke consultatieronde plaats. Deze duurt tot 10 september 2018.
Reageren
Tot 10 september 2018 kun je reageren. Op de pagina openbare consultatie van het Forum Standaardisatie vind je het consultatiedocument, het expertadvies en het mailadres.
Geef een reactie